De begraafplaats
Algemeen
De begraafplaats is ontworpen door Verlaan en Kelder en werd in 1945 aangelegd. In 1956 nam de bekende Amsterdamse tuinarchitect Mien Ruys de eerste begraafplaats op in het huidige ontwerp. De latere uitbreidingen zijn vormgegeven door architecten verbonden aan de Gemeente Noordoostpolder.
De begraafplaats kent een algemeen, een katholiek en een islamitisch deel met daarnaast een urnentuin, een urnenmuur en een asverstrooiingsveld. De urnenzuil staat in de meest recente urnentuin (2016). Hier worden de urnen ook in een urnengrafkelder onder een zerk gezet.
Het oudste deel is een klassieke dodenakker met prachtige oude treurwilgen waar uniforme monumenten in strakke rijen zijn opgenomen.
Er zijn maar weinig graven uit die eerste jaren. In de eerste tien jaar zijn ongeveer tachtig graven aangelegd, waar vooral levenloos geborenen en kinderen zijn begraven, omdat de bevolking in die jaren jong en sterk was.
Het eerste graf dateert van 14 juni 1946 en is inderdaad van een kind. Verder is het opvallend dat kinderen en volwassenen hier door elkaar liggen.
Achter het oudste deel liggen de vakken uit de jaren zestig. Ze worden gekenmerkt door sobere, uniforme monumenten gemaakt van kalksteen met teksten uitgevoerd in bronzen letters.
De ordelijkheid van de beginjaren wordt doorbroken op het deel van de begraafplaats dat uit de jaren zeventig stamt. Rechte lijnen zijn er niet meer, want alle graven liggen in bochten. Het nieuwe deel is ruimer aangelegd en meer landschappelijk ingericht.
Oorlogsgraven
Bijzonder is dat er ook enkele oorlogsgraven zijn. Het gaat om mannen van rond de twintig, afkomstig uit Engeland, Nieuw -Zeeland en Canada. Zij vormden de bemanning van vliegtuigen van de Royal Air Force die in 1941 in het IJsselmeer zijn neergestort.
Kunst
De begraafplaats telt twee kunstwerken. Een eerste kunstwerk bevindt zich langs het asverstrooiingsveld op de begraafplaats. Het is een recht, scherp en strak ontwerp van geknipt plaatstaal, ontworpen door kunstenaar Cyril Lixenberg en geplaatst in 1993. Het werk wordt wel aangeduid als de eeuwige vlam.
Het tweede kunstwerk is de Touchstone van kunstenaar Egbert Philips, uitgevoerd in groen en zwart graniet en geplaatst in 2002. De Touchestone is strak en rond van vorm en kan rust en contemplatie bieden aan nabestaanden, die hier hun overleden geliefden willen herdenken. De omliggende banken onder een metalen pergola, begroeid met kamperfoelie, blauwe en witte regen, clematis en rozen bieden alle gelegenheid dit in alle kalmte te doen. Het beeld nodigt vooral uit om aangeraakt te worden. Op de ronde vorm van het ruwe en uitstekende deel, heeft de ontwerper een polijstplek – een voelplaats – zichtbaar gemaakt. In de toekomst zal deze plek, na de vele aanrakingen, alleen nog maar groter worden.
Beplanting
In de loop van de geschiedenis van de begraafplaats zijn er veel wijzigingen in de beplanting geweest. Bomen en struiken zijn vervangen, maar een deel van de oorspronkelijke beplanting is ook verdwenen. De aanleiding daarvoor is divers; inzichten veranderen, onderhoud wordt duurder en de economische situatie noopt soms tot bezuinigen. Toch is er veel moois behouden.
De begraafplaats heeft een aantal schitterende bomen en struiken. Tijdens een begeleide wandeling door vrijwilligers van het Theehuis worden deze uitgelicht. Vraag ernaar bij het Theehuis!